Dobre praktyki Czerwionki-Leszczyn zaprezentowane w Senacie RP

2 lipca 2014 r. w Senacie podczas specjalnej konferencji dyskutowano o funduszu sołeckim i jego roli w budowaniu kapitału społecznego. Wręczono także nagrody laureatom konkursu „Sołtys Roku 2013” pod patronatem Marszałka Senatu RP Bogdana Borusewicza oraz zwycięzcom i finalistom konkursu „Sołectw@ w sieci” odbywającego się pod patronatem Ministra Administracji i Cyfryzacji Rafała Trzaskowskiego.

Do udziału w konferencji „Fundusz sołecki po zmianach – nowe szanse” jako eksperci prezentujący przykłady dobrych praktyk zaproszeni zostali Burmistrz Gminy i Miasta Czerwionka-Leszczyny Wiesław Janiszewski oraz sołtys sołectwa Bełk Jolanta Szejka.

„Zarządzanie na poziomie centralnym i lokalnym coraz częściej przenosi się do internetu” – mówił minister Rafał Trzaskowski, otwierając konferencję „Fundusz sołecki po zmianach – nowe szanse”, zorganizowaną przez Komisję Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej. Dodał, że priorytetem resortu jest realizacja programu „Polska cyfrowa”, którego cel stanowi zwiększenie dostępu do internetu także na terenach wiejskich. Zapewnił, że ministerstwo wspiera działania na rzecz inicjatyw społecznych, czemu służy m.in. fundusz sołecki czy budżet partycypacyjny, i taki też cel ma przyjęty przez rząd projekt ustawy o zmianie ustawy o samorządzie gminnym. Zgodnie z założeniami powinien zwiększyć samodzielność i elastyczność samorządów, ułatwić współpracę na obszarach metropolitalnych i skonsolidować samorządy.

Senator Ireneusz Niewiarowski, prezes Krajowego Stowarzyszenia Sołtysów, przypomniał, że od 20 marca 2014 r. obowiązują nowe przepisy ustawy o funduszu sołeckim, które uwzględniają m.in. postulaty sołtysów. Teraz, zdaniem senatora Ireneusza Niewiarowskiego, należy monitorować przepisy ustawy, a przede wszystkim upowszechniać wiedzę o funduszu sołeckim. W 2013 r. fundusz wyodrębniło 57% gmin i przeznaczyło na ten cel 260 mln zł.

Podkreślił także korzyści płynące z wdrożenia funduszu: pobudzanie aktywności mieszkańców, której wzrost jest ważnym czynnikiem lokalnego rozwoju, zwiększanie odpowiedzialności mieszkańców za swoje miejscowości, budowanie umiejętności współpracy i kooperacji, diagnozowanie lokalnych problemów i potrzeb, przekazanie władzy i odpowiedzialności niżej, na poziom sołectw - nauka odpowiedzialności za swój budżet, wzmocnienie instytucji sołectwa i zebrania wiejskiego, wyłanianie liderów wiejskich.

Przykłady inicjatyw zrealizowanych z funduszu sołeckiego zaprezentowali zaproszeni goście: Burmistrz Gminy i Miasta Czerwionka-Leszczyny Wiesław Janiszewski, sołtys Bełku Jolanta Szejka oraz sołtys Opyp Maja Winiarska-Czajkowska.

Gmina i Miasto Czerwionka-Leszczyny wdrożyła dwa niezwykle ważne mechanizmy wsparcia inicjatyw mieszkańców: fundusz sołecki oraz inicjatywy lokalne. „Mieszkańcy sami decydują, na co wydane zostaną pieniądze, aktywizują się i włączają w życie społeczności. Mechanizmy te służą także poprawie integracji społeczności lokalnych. Realizacja zadań w ramach Funduszu sołeckiego rozpoczęła się w naszej gminie już w 2010 roku. Zakres prac jest różnorodny – remonty nawierzchni dróg, oznakowanie ulic, zadaszenie estrady, czy zagospodarowanie przestrzeni publicznej zgodnie z potrzebami mieszkańców” - powiedział burmistrz W. Janiszewski.

Gmina współpracuje także z mieszkańcami poprzez kolejne narzędzie, którym jest inicjatywa lokalna. Celem inicjatyw (mechanizm dostępny nie tylko dla mieszkańców obszarów wiejskich) jest realizacja przedsięwzięć poprawiających warunki życia społeczności. Mieszkańcy, jako wnioskodawcy mogą proponować samorządowi realizację niektórych projektów i uczestniczyć we współfinansowaniu ich – także poprzez swoją pracę.

Dobre praktyki i korzyści wynikające z gminnego systemu wsparcia dla sołectw omówiła na przykładzie inicjatyw podejmowanych przez Bełk sołtys wsi Jolanta Szejka.

„W 2007 roku założone zostało Stowarzyszenie na rzecz rozwoju wsi Bełk, którego sama nazwa wyraża cel główny i wszystkie możliwe cele szczegółowe powołania stowarzyszenia. Jednym z pierwszych naszych działań był montaż „witaczy” na obrzeżach sołectwa. W kolejnym roku zapomniany teren porośnięty chaszczami i drzewami zamieniliśmy w „Słoneczny plac” - ciężką pracę fizyczną wykonali ochoczo sami mieszkańcy.

W ramach inicjatywy lokalnej na wniosek mieszkańców zamontowano monitoring na Słonecznym placu, stworzono także nowe miejsce do rekreacji i wypoczynku, wybudowano również system nawadniający boiska sportowego oraz system alarmowy w budynku gospodarczym przy boisku.

Dzięki realizowaniu tego typu przedsięwzięć mamy świadomość jak wiele zależy od nas samych – naszej odwagi, pomysłowości, odpowiedzialności, rzetelności i chęci zakasania rękawów” - podkreślała J. Szejka.

Przedstawiciele Czerwionki-Leszczyn odpowiadali także na pytania uczestników konferencji, dotyczące szans i obaw związanych z wdrożeniem w gminach mechanizmów wsparcia inicjatyw mieszkańców.

W drugiej części senackiego spotkania wręczono nagrody laureatom 12. edycji konkursu „Sołtys Roku” i 2. edycji konkursu „Sołectw@ w sieci”, zorganizowanych przez redakcję „Gazety Sołeckiej” i Krajowe Stowarzyszenie Sołtysów.